Bài học Tin Mừng theo Thánh Matthêu – Số 5

Chủ đề: MUỐI CHO ĐỜI VÀ ÁNH SÁNG CHO TRẦN GIAN

(Mt 5, 13-16)

II. BỐ CỤC BẢN VĂN Mt 5,13-16

Trước hết, chúng ta hãy tìm hiểu bố cục bản văn Mt 5,13-16. Như đã nói ở phần Dẫn nhập đoạn văn này nằm ở phần kết của Bài giảng về các Mối Phúc. Bản văn có thể chia thành phần dựa trên hai căn tính của những người môn đệ Nước Trời:

1. Các môn đệ là muối cho đời (c. 13)

2. Các môn đệ là ánh sáng trần gian (c. 14-16)

III. VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI

Trước khi đi vào chủ đề chính, chúng ta cùng khám phá ý nghĩa của hai từ chìa khoá: Muối và Ánh sáng.

1. “Muối”: Muối đối với người Do thái là để bảo tồn thực phẩm. Hạt muối tuy nhỏ bé nhưng có khả năng tan biến và thẩm thấu vào các thực phẩm để đem lại hương vị và gìn giữ các thực phẩm không bị tiêu huỷ. Trong Cựu Ước, hình ảnh của muối được dùng để ám chỉ sự lâu bền của giao ước. Như sách Dân số, Lê-vi và Sử Biên Niên đều nói về việc Thiên Chúa thiết lập “giao ước muối” với nhà Is-ra-el (Ds 18,19; Lv 2,13; 2 Sb 13,5), nghĩa là một giao ước lâu bền, một giao ước trường cửu. Thêm vào đó, muối còn được dùng vào nghi thức thanh tẩy và trừ quỉ. Tiên tri Ê-li-sa dùng muối để thanh tẩy nước độc (x. 2 V 2,19-22). Còn Tiên tri Ê-dê-ki-en nói về nghi thức xát muối trên mình trẻ sơ sinh như một nghi thức trừ tà thần (x. Ed 16,4).

2. “Ánh sáng”: Ánh sáng, giống như tạo vật khác, được Thiên Chúa tạo dựng: Ngay từ khởi nguyên, Thiên Chúa phán: “Phải có ánh sáng”, liền có ánh sáng (St 1,3). Ánh sáng không đơn thuần có chức năng làm tan biến bóng tối. Trong Cựu Ước, ánh sáng như phản ánh vinh quang của Thiên Chúa; ánh sáng là y phục huy hoàng của Thiên Chúa (Tv 104,2). Trong Tân Ước, Đức Kitô được mặc khải như là ánh sáng thế gian (Ga 9,5). Trong khoảnh khắc biến hình trên núi, ánh sáng chiếu toả trên khuôn mặt Đức Giêsu chính là vinh quang của Thiên Chúa (Mt 17,2). Ánh vinh quang của Thiên Chúa được chiếu toả tới muôn dân qua mầu nhiệm thập giá của Đức Giêsu. Muôn dân thấy vinh quang của Thiên Chúa đích thực trong Đức Giêsu bị đóng đinh. Người Kitô hữu là con cái của ánh sáng vì được tắm mình trong mầu nhiệm Đức Giêsu chết và phục sinh. Do đó, họ được mời gọi trở thành ánh sáng thế gian (Mt 5,14).

IV. MUỐI CHO ĐỜI, ÁNH SÁNG CHO TRẦN GIAN

Mt 5,13-16 nhấn mạnh căn tính là muối cho đời và ánh sáng cho trần gian trong sứ vụ của người môn đệ Nước Trời. Vậy, trở nên muối cho đời nghĩa là gì? Trở nên ánh sáng cho trần gian nghĩa là gì?

Chúng ta cùng tìm hiểu ý nghĩa của căn tính này.

1. Anh em là muối cho đời

Theo thánh Mát-thêu, các môn đệ trở nên “muối cho đời” nghĩa là phải gìn giữ và làm cho thế gian thêm mặn nồng trong giao ước với Thiên Chúa. Giao ước này là Giao ước vĩnh cửu mà Thiên Chúa đã ký kết với nhân loại bằng Máu chính Con Một yêu quý là Đức Giê-su Ki-tô. Chỉ có gắn kết với Đức Giê-su mới giúp con người bảo tồn sự sống. Chính vì thế, các môn đệ được trao sứ vụ trở nên muối mặn ướp đời và công bố cho thế gian rằng họ sẽ sống mãi trước mặt Chúa trong giao ước vĩnh cửu. Nhưng nếu khi họ không sống trọn vẹn sứ vụ của mình, khi họ đánh mất tinh thần các Mối Phúc Thật, mất đi vị mặn của muối và trở nên vô vị, họ sẽ bị loại ra ngoài. Giống như muối, chỉ khi tan biến và hoà tan vào các thực phẩm thì muối mới có tác dụng, người môn đệ cần trở nên những con người khiêm nhường, những con người không sống cho riêng mình nhưng biết hy sinh để mưu ích cho tha nhân.

2. Anh em là ánh sáng cho trần gian

Thánh Mát-thêu nối kết sứ vụ của các môn đệ Đức Giê-su với sứ vụ của 12 chi tộc nhà Israel: Sứ vụ trở nên ánh sáng. Sứ vụ trở nên ánh sáng cho trần gian mà Chúa Giê-su trao cho các môn đệ nhắc nhớ chúng ta về ơn gọi của Is-ra-el trở nên ánh sáng muôn dân (Is 42,6; 49,6). Điều này được diễn tả một cách cụ thể qua vai trò của kinh thành ánh sáng Giê-ru-sa-lem. Thành Giê-ru-sa-lem được xây trên núi để soi dẫn cho mọi dân tộc biết đường về cùng Thiên Chúa (Is 60). Thêm vào đó, đối với người Do-thái, Luật Mô-sê trở nên ánh sáng thế gian qua đời sống của dân Chúa chọn. Còn đối với người môn đệ, Chúa Giê-su chính là ánh sáng đích thực cho muôn dân. Chúa Giê-su muốn chia sẻ sứ vụ này cho các môn đệ. Các môn đệ được mời gọi chiếu toả ánh sáng Đức Ki-tô vào mọi ngóc ngách của đời sống con người ở trần gian. Ánh sáng của người môn đệ Nước Trời thức tỉnh những quả tim chai đá, sưởi ấm những tâm hồn nguội lạnh, đẩy lui những bóng đen tội lỗi, và làm nẩy mầm hạt giống Tin, Cậy, Mến.

Tóm lại, trở nên muối mặn và ngọn đèn tiêu hao cháy sáng là một bổn phận tối hậu của người môn đệ Đức Giê-su, Đấng là muối đã giao hoà tội lỗi con người với Thiên Chúa và là ánh sáng chiếu toả tình yêu tự hiến trọn vẹn trên thập giá. Dưới lăng kính của Tin Mừng Mát-thêu, người môn đệ chính là muối, là ánh sáng của cuộc tử nạn và phục sinh nơi Đức Giê-su. Muối có vai trò ướp mặn và duy trì sự sống thì người môn đệ trở thành muối Giao ước sự sống vĩnh cửa Thiên Chúa thiết lập với con người. Nếu ánh sáng có vai trò chiếu soi chân lý tình yêu tự hiến thì người môn đệ phản ảnh vẻ đẹp trao hiến và hy sinh cho đồng loại. Thật vậy, người môn đệ phải trở thành chứng nhân về cuộc tử nạn và phục sinh của Đức Giê-su giữa dòng đời để ướp mặn và chiếu sáng vinh quang của Thiên Chúa, hầu nhân loại “thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời” (x. Mt 5, 16).

V. SUY NIỆM VÀ THỰC HÀNH

Sau khi tìm hiểu về chủ đề: MUỐI CHO ĐỜI VÀ ÁNH SÁNG CHO TRẦN GIAN, chúng ta có thể dừng lại ở một vài ý tưởng giúp chúng ta suy niệm và thực hành.

1. Xã hội mà chúng ta đang sống như một chiếc thuyền lênh đênh giữa biển khơi đầy ắp cá, nhưng lại thiếu muối trầm trọng: thiếu muối của tình yêu thương để ướp hương nồng cho những nơi vắng bóng tình người; thiếu muối của sự khoan dung để xoá tan đi những hận thù, ghen ghét; thiếu muối tinh khiết để thanh lọc những nơi ô nhơ; thiếu muối quảng đại để biết cho đi và phục vụ. Thế nên, ngày hôm nay và hơn bao giờ hết, Chúa mời gọi chúng ta trở nên những hạt muối bé nhỏ, khiêm nhường để ướp mặn đời, mang cho đời hương vị cuộc sống.

2. Thế giới hôm nay như một ngôi nhà chìm trong bóng tối: thiếu ánh sáng chân lý, để dẫn đưa con người lầm lạc trong bóng đêm tội lỗi tìm về đường ngay nẻo chính. Trong một thế giới bao phủ bởi những bóng tối, chúng ta được mời gọi trở nên nhưng ngọn nến tiêu hao và cháy sáng ngõ hầu thế gian thấy những việc tốt của chúng ta làm, mà tôn vinh Chúa Cha, Đấng ngự trên trời (x. Mt 5,16).

3. Những việc làm tốt lành mà chúng ta có thể thực hiện:

* Sống yêu thương (Mt 5,21-26)

* Sống chung thuỷ (Mt 5,27-32)

* Sống ngay thẳng  (Mt 5,33-37)

* Sống thứ tha (Mt 5,38-48)

VI. GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ TIẾP THEO

Chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu ý nghĩa và vai trò của người môn đệ Nước Trời với chủ đề: MUỐI CHO ĐỜI VÀ ÁNH SÁNG CHO TRẦN GIAN. Ở bài tiếp theo chúng ta sẽ bắt đầu chủ đề của Mùa Chay, khởi đi từ biến cố: ĐỨC GIÊSU CHỊU CÁM DỖ.

Xin vui lòng đọc lại chương 4 Tin mừng theo Thánh Mát-thêu.

Ban biên soạn Giáo lý Kinh Thánh
Tổng Giáo phận Hà Nội