Hãy tôn sùng mẫu tâm – Lễ Trái tim vẹn sạch Đức Mẹ

HÃY TÔN SÙNG MẪU TÂM
SUY NIỆM LỄ TRÁI TIM VẸN SẠCH ĐỨC MẸ
(Is 61,9-11; lc 2,41-51)

Tháng Năm, tháng Đức Bà, tháng Sáu, Tháng Trái Tim Cực Thánh Chúa Giê-su và các Linh Mục. Điều này là do mối liên hệ với Lễ Trọng kính Mình Thánh Chúa dẫn đến Lễ Trọng kính Thánh Tâm hầu như luôn luôn được cử hành vào tháng Sáu. Tiếp liền sau lễ Thánh Tâm, Giáo Hội cử hành lễ Trái Tim Vô Nhiễm Đức Mẹ vào ngày thứ Bảy sau Chúa nhật II lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, cho thấy việc đền tạ Trái Tim Cực Thánh Chúa Giêsu đi liền với việc đền tạ trái tim vô nhiễm Đức Mẹ.

Trái tim vẹn sạch Đức Bà Ma-ri-a hay Trái tim vô nhiễm nguyên tội Đức Ma-ri-a hay Khiết tâm Đức Bà Ma-ri-a là dấu chỉ và biểu tượng nói lên sự thương cảm và vô tội của mẹ Ma-ri-a. Đó cũng là một biểu tượng để các ki-tô hữu tôn sùng.

Lòng sùng kính Trái tim Vô nhiễm Đức Mẹ là một truyền thống cổ xưa, gắn liền với với đoạn văn trong Tin Mừng Thánh Lu-ca nói đến trái tim của Đức Ma-ri-a: “Ma-ri-a giữ kỹ mọi điều ấy và hằng ngày suy nghĩ trong lòng” (Lc 2,19) ; “Một lưỡi gươm sẽ đâm thâu tâm hồn Bà” (Lc 2, 35). Dịp Chúa giáng sinh tại Bêlem và dịp Chúa bị lạc năm 12 tuổi (Lc 2,51) là hai dấu mốc Mẹ ghi nhớ trong tim để suy gẫm. Các Thánh Giáo Phụ cũng như nhiều vị thánh khác và các đức giáo hoàng đã coi những lời Kinh Thánh trên tuy ngắn gọn, nhưng là nền tảng chính yếu cho lòng tôn sùng Trái Tim Đức Mẹ. Bởi nó chứa đựng tình mẫu tử thiêng liêng của Đức Ma-ri-a, Mẹ Chúa Giê-su với trái tim của một người mẹ đối các linh mục nói riêng và nhân loại nói chung.

Ý nghĩa hình, tượng trái tim Đức Mẹ

Nhìn vào ảnh, tượng trái tim Đức Mẹ do các họa sĩ, nghệ nhân đắp, chúng ta thấy trái tim Đức Mẹ nằm bên ngoài cơ thể. Điều này muốn nói đến tình yêu vô tận của Mẹ dành cho loài người lớn lao như thế không thể giấu được bên trong được. Một bàn tay Mẹ nâng trái tim lên và bàn tay chỉ về trái tim ấy, nghĩa là Mẹ muốn trao trái tim của mình cho bất cứ ai đang chiêm ngắm ảnh tượng trái tim Mẹ. Phía trên trái tim Đức Mẹ có ngọn lửa bừng cháy, nhấn mạnh đến tình yêu Mẹ dâng hiến cho Thiên Chúa và dành cho loài người.

Trái tim Mẹ có bông hồng bao quanh, một số bức tranh còn xuất hiện hoa lily tượng trưng cho sự thanh khiết, trong sạch của Mẹ, ơn vô nhiễm nguyên tội, đã tạo ra nơi Mẹ một trái tim rất vẹn sạch. Trái tim có thanh gươm đâm thâu qua ám chỉ (“một lưỡi gươm sẽ đâm thâu tâm hồn bà”), và gợi lên những đau khổ mà Mẹ phải chịu trong suốt cuộc đời, đặc biệt trong lúc Mẹ thấy con mình là Chúa Giê-su bị đóng đinh.

Cuối cùng là chùm tia sáng bao quanh trái tim Mẹ, gợi nhớ đến đoạn văn trong sách Khải Huyền 12,1, trong đó mô tả Đức Mẹ như “một người phụ nữ mình khoác áo mặt trời.”

Lịch sử ngay lễ

Lòng sùng kính Trái Tim Đức Ma-ri-a đã có trong Giáo Hội từ thời các Giáo Phụ. Trong Giáo Hội, có những vị thánh sùng kính cách đặc biệt như, Thánh Anselmô, nhà thần học Eadmer, Thánh Bênađô, và nhà thần học Hugh St. Victor khởi đầu sùng kính Trái tim Đức Mẹ. Rồi Thánh Mechtilđê, Thánh Giêtruđê, Thánh Brigitta, nhất là Thánh Bênađinô là “tiến sĩ của Trái tim Mẹ”, cổ võ phong trào sùng kính Trái tim Đức Mẹ.

Thánh Anselmô, nhà thần học Eadmer, Thánh Bênađô, và nhà thần học Hugh St. Victor khởi đầu sùng kính Trái tim Đức Mẹ. Rồi Thánh Mechtilđê, Thánh Giêtruđê, Thánh Brigitta, nhất là Thánh Bênađinô là “tiến sĩ của Trái tim Mẹ”, tiếp tục phong trào sùng kính Trái tim Đức Mẹ.

Đến thế kỷ XVII, lòng sùng kính Trái tim Mẹ mới được phổ biến rộng rãi do Thánh Euđê mà Đức Thánh Piô X gọi là “sư phụ, là tiến sĩ và là tông đồ” của Phụng vụ sùng kính hai Thánh Tâm Chúa Giê-su và Mẹ Ma-ri-a.

Năm 1648, nhiều Giám mục nước Pháp ban phép mừng lễ Trái tim Mẹ trong giáo phận vào ngày mồng 8 tháng 2. Năm 1799, tất cả các nhà thờ giáo phận Palermô nước Ý được mừng lễ này. Năm 1855, dưới triều đại Đức Piô IX, giờ kinh và Thánh lễ đã được Thánh bộ Lễ nghi chấp thuận.

Với biến cố Đức Mẹ hiện ra tại Fatima năm 1917 với ba trẻ mục đồng, Jacinta, Franciscô và Lucia và ban hành mệnh lệnh “Tôn sùng Trái tim Đức Mẹ”. Lòng sùng kính này lan rộng với sự phê chuẩn của Tòa Thánh vào năm 1942, kỷ niệm 25 năm biến cố Đức Mẹ hiện ra ở Fatima, Giáo hoàng Piô XII đã dâng thế giới cho Trái Tim Vô Nhiễm Đức Mẹ và kêu mời mọi người dâng mình cho Trái tim Vô nhiễm Đức Mẹ. Năm 1945, ngài chính thức thành lập lễ “Trái tim Vô nhiễm Đức Mẹ” vào ngày 22 tháng 8. Theo chiều hướng canh tân Phụng vụ, năm 1969, Đức Phaolô VI đổi lễ này vào ngày thứ Bảy sau lễ Thánh Tâm tuần Chúa nhật II sau lễ Hiện Xuống. Đỉnh điểm là Thánh Bộ Phụng Tự và Kỷ Luật Bí Tích đã ấn định Lễ Kính Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ Ma-ri-a như là một Lễ Nhớ buộc trong lịch Phụng Vụ chung của Giáo hội Rô-ma vào năm 1996. Vào ngày mồng 08 tháng 10 năm 2000, trong khuôn khổ của Năm Thánh 2000, Đức Thánh Cha Gio-an Phao-lô II đã tận hiến thế giới cho Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên tội Mẹ Ma-ri-a.

Lời Các Thánh Hội về việc sùng kính Trái tim Mẹ

– Thánh Giê-rô-ni-mô: Không trí khôn thụ tạo nào, không trái tim thụ tạo nào, không sức lực nhân loại nào có thể biết được Trái Tim Mẹ Ma-ri-a yêu mến Chúa chúng ta đến mức nào.

– Thánh Bê-na-đô: Tình Chúa yêu thương chiếm trọn Trái Tim Mẹ Ma-ri-a, đến nỗi Trái Tim Mẹ đầy tràn tình yêu, vì Thiên Chúa không làm bùng lên tình yêu trong trái tim nào khác như trong Trái Tim Rất Thánh Nữ Trinh. Và vì Mẹ thoát khỏi mọi dính bén thế tục để Mẹ lãnh nhận được ngọn lửa thánh này.

– Thánh A-ma-đê-ô: Tình yêu tự nhiên đối với Chúa là Con Mẹ, và tình yêu siêu nhiên đối với Chúa là Thiên Chúa của Mẹ đều qui tụ trong Trái Tim Mẹ Ma-ri-a.

– Thánh Bê-na-đi-nô: Đức Nữ Trinh hiển vinh không lặp lại những tác động yêu mến như các thánh, vì trọn cuộc đời Mẹ là một tác động yêu mến liên lỉ do một đặc ân Mẹ luôn luôn yêu mến Thiên Chúa.

– Thánh Phan-xi-cô Sa-lê-si-ô: Mẹ Ma-ri-a trung thành yêu mến Thiên Chúa trong những giờ phút đen tối nhất và tuyệt vọng nhất, đặc biệt trên đồi Canvê. Mẹ tới một mức độ yêu mến hoàn hảo nhất, cao cả nhất. Điểm căn bản là tâm hồn Mẹ tan hòa kết hợp với Chúa và chỉ yêu mến duy một Thiên Chúa trong mọi sự và mọi nơi.

– Thánh Tô-ma Kempi: Chúng ta có thể tìm một nơi náu ẩn nào có bảo đảm hơn Trái Tim từ bi Mẹ Ma-ri-a? Người khốn khó tìm được sự cứu giúp, kẻ ốm liệt tìm được thuốc thang, người sầu khổ tìm được sự ủi an, người xao xuyến tìm được lời khuyên răn, kẻ thất vọng tìm được sự trợ phù.

– Thánh Tô-ma Villanova: Bụi gai bốc cháy mà không bị thiêu rụi mà ông Môisen trông thấy, là hình ảnh đích thực Trái Tim Mẹ Ma-ri-a.

– Thánh Euđê: Trái tim Mẹ Maria là Trái tim Giáo hội chiến đấu, Giáo hội tẩy luyện và Giáo hội vinh thắng.

– Thánh Gio-an Ma-ri-a Vianney: Chúa Con có đức công bình của Người, Mẹ không có gì, chỉ có tình yêu là Trái tim của Người. Không có ơn nào từ trời xuống mà không qua tay Mẹ.

– Thánh Eymard: Ai muốn hiểu biết những bí nhiệm thẳm sâu tình yêu Thiên Chúa, và những nhân đức kín nhiệm Thiên tính Chúa Giê-su, thì phải học trong bức gương trong suốt Trái tim Vô nhiễm Mẹ Ma-ri-a.

Giáo huấn của Giáo

– Đức Pi-ô XII: Tình Hiền Mẫu của Trái Tim Mẹ Ma-ri-a gần như vô biên. Tâm hồn Mẹ đầy tình hiền ái nồng nàn nhất. Trong giờ phút bi thảm của lịch sử loài người này, chúng con phó thác và hiến dâng chúng con cho Trái Tim Vô nhiễm Mẹ.

– Đức Phao-lô VI: Một lễ rất được người đạo đức thời nay yêu quí theo chiều hướng mới lấy tình thương xoá bỏ hận thù. Đó là lễ Trái tim Đức Mẹ.

– Đức Gio-an Phao-lô II: Trái tim Mẹ Ma-ri-a đã luôn luôn theo sát sự nghiệp Con mình, và cũng đập cùng một nhịp thương mến đối với tất cả những ai mà Đức Ki-tô đã và đang ấp ủ trong tình thương mến vô biên của Ngài.

– Trái tim Vô nhiễm Mẹ Ma-ri-a đã mở ra khi Chúa nói: “Hỡi Bà, này là con Bà”. Một cách thiêng liêng, Trái tim Mẹ đi gặp gỡ Trái tim Con Mẹ đã mở ra khi bị lưỡi đòng của người lính đâm thâu. Trái tim Mẹ mở ra vì cùng một tình yêu thương người ta và thế giới mà Chúa Ki-tô đã yêu thương, đã tự hiến trên cây Thánh giá.

Ý nghĩa của ngày lễ

Mừng lễ Trái tim Vô nhiễm Nguyên Tội Mẹ Ma-ri-a. Chúng ta hãy chiêm ngưỡng Trái tim Mẹ vẹn tuyền thanh sạch, đầy tình yêu thương, trọn lành thánh thiện, trung thực phản ảnh ưu phẩm toàn mỹ, toàn thiện, toàn ái của Ba Ngôi Thiên Chúa, để chúng ta nhìn thẳng vào quả tim tội lỗi sắt đá của chúng ta, xin Trái tim Vô nhiễm Mẹ cải hoá quả tim chúng là với những tâm tình tốt lành thánh thiện.

Chúng ta chúc tụng Trái tim Mẹ luôn qui hướng về Chúa, luôn kết hợp mật thiết với Chúa. Và xin Mẹ dạy chúng ta đón nhận Chúa thế nào vào đời sống chúng ta. Xin Mẹ dạy chúng ta biết đói khát Chúa và biết sống chính sự sống và lời Chúa.

Chúng ta tôn vinh Trái tim Mẹ là đền thờ sống của Chúa Thánh Thần, là cung thánh của Con Thiên Chúa hằng hữu. Xin Mẹ biến đổi quả tim ô nhơ của chúng ta thành trung tâm tôn thờ cho Chúa Ba Ngôi ngự trị.

Chúng ta ngợi khen Trái tim Mẹ thẳm sâu khiêm nhượng đã đưa Mẹ vào mầu nhiệm Nhập Thể Cứu chuộc của Chúa, và vào đời sống Giáo hội. Xin Mẹ dẫn đưa chúng ta gia nhập công trình Cứu chuộc của Chúa và vào công cuộc Tông đồ của Giáo hội.

Sau cũng chúng ta ca tụng Trái tim Mẹ dạt dào tình Hiền Mẫu êm ái ngọt ngào trong phẩm chức Mẹ Thiên Chúa và Mẹ toàn thể loài người chúng ta. Xin Mẹ ban cho chúng ta lòng thiết tha yêu mến Chúa, yêu mến Mẹ và đậm đà yêu thương mọi người.

 Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ